Μυριβήλης Στράτης
Ο Στράτης Μυριβήλης (1890-1969) ήταν Έλληνας πεζογράφος της Γενιάς του ΄30. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ευστράτιος Σταματόπουλος.
Γεννήθηκε στη Λέσβο στις 30 Ιουνίου 1892, όπου και έζησε ως το 1912. Κατά τα πρώτα του σχολικά χρόνια αδιαφορούσε για τα μαθήματα, αλλά στο Γυμνάσιο, υπό την επίδραση των δασκάλων του, ανακάλυψε τα λογοτεχνικά του ενδιαφέροντα. Η Λέσβος εκείνη την εποχή γνώριζε μεγάλη πνευματική άνθηση και ο Μυριβήλης ήρθε σε επαφή με τους πνευματικούς κύκλους του νησιού και άρχισε να συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά: δημοσίευε σατιρικά ποιήματα στο περιοδικό Ο Μυτιληνιός και το 1911 άρχισε να εκδίδει το σατιρικό περιοδικό Σκριπ, η έκδοση του οποίου διακόπηκε ένα χρόνο μετά. Παράλληλα, επειδή αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες, εργαζόταν ως δάσκαλος.
Το 1912 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου γράφτηκε στην Φιλοσοφική και τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα εργαζόταν ως συντάκτης σε εφημερίδες. Την ίδια χρονιά κατατάχθηκε στον στρατό ως εθελοντής και πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους, στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Μικρασιατική εκστρατεία.
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκε στη Λέσβο ως το 1932. Εκεί ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία (έγραφε άρθρα και χρονογραφήματα) και τη λογοτεχνία (ποίηματα και διηγήματα). Επίσης εξέδιδε δύο εφημερίδες, την "Καμπάνα" (1923-1924) και τον "Ταχυδρόμο" (μέχρι την εγκατάστασή του στην Αθήνα το 1932.
Στην Αθήνα συνέχισε να συνεργάζεται με διάφορες εφημερίδες ("Η Καθημερινή", "Ακρόπολις", "Η Πρωία"), περιοδικά ("Νέα Εστία", "Το Ναυτικό μας", "Στρατιωτικά Νέα") και τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών. Παράλληλα, από το 1938 ως το 1955 εργαζόταν στη βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων. Το 1940 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο πεζογραφίας για τη συλλογή διηγημάτων Το γαλάζιο βιβλίο και το 1958 έγινε Ακαδημαϊκός.
Πέθανε στην Αθήνα, στις 19 Ιουλίου 1969, από βροχοπνευμονία.
Έργο
Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1915, με τα διηγήματα Κόκκινες ιστορίες. Η πρώτη περίοδος του έργου του είναι εμπνευσμένη από το παρόν ή το άμεσο παρελθόν, τη ζωή στη Μυτιλήνη και κυρίως τις εμπειρίες του από τον πόλεμο. Αποκορύφωση της έκφρασης του αντιπολεμικού πνεύματος είναι το μυθιστόρημα Η ζωή εν τάφω (1924) . Αυτή η περίοδος ολοκληρώνεται το 1932 με το μυθιστόρημα Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια.
Κατά τη δεύτερη περίοδο στράφηκε στο παρελθόν και τις αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία. Τα έργα της περιόδου είναι οι νουβέλες Ο Βασίλης ο Αρβανίτης (1943), Τα παγανά (1945), Ο Παν (1946), το μυθιστόρημα Η Παναγιά η Γοργόνα (1949) και οι συλλογές διηγημάτων Το πράσινο βιβλίο (1935), Το γαλάζιο βιβλίο (1939), Το κόκκινο βιβλίο (1952) και το βυσινί βιβλίο (1959).
Συλλογές διηγημάτων
* Κόκκινες ιστορίες, 1915
* Διηγήματα, 1928
* Το πράσινο βιβλίο, 1936
* Το γαλάζιο βιβλίο, 1939
* Το κόκκινο βιβλίο, 1952
* Το βυσινί βιβλίο, 1959
Μυθιστορήματα
* Η ζωή εν τάφω, 1924 α' έκδοση, 1930 β' έκδοση με διαφοροποιήσεις και προσθήκες
* Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια, 1932
* Η Παναγιά η Γοργόνα (δημοσιεύτηκε με τίτλο Η Παναγιά η Ψαροπούλα το 1939 σε συνέχειες. Στη συνέχεια αποσπάσματά του δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και οριστικά εκδόθηκε το 1949).
* Το Μυθιστόρημα των Τεσσάρων (μαζί με τους Καραγάτση, Τερζάκη, Βενέζη), 1958
Νουβέλες
* Ο Βασίλης ο Αρβανίτης ([πρώτη μορφή 1924, δεύτερη μορφή περιλαμβάνεται στο γαλάζιο βιβλίο και οριστική μορφή το 1943
* Τα παγανά, 1945
* Ο Παν, 1946
Άλλα έργα
* Το τραγούδι της Γης-ελληνική συμφωνία. Λυρικό πεζογράφημα., 1937
* Μικρές φωτιές (ποιητική συλλογή), 1942
* Ταξιδιωτικές εντυπώσεις, δοκίμια, χρονογραφήματα